Zakaz fotografowania

Zapewne wielu zaskoczy fakt, że nie możemy fotografować wszystkiego, co nas otacza. Być może dla wielu z Was będzie to powód do oburzenia albo pewnego niezrozumienia i stawiania sobie pytania dlaczego? Tutaj nie będzie podejmować rozważań na ten temat. Przedstawimy prawo takim jakim ono jest. Prawo, które z pewnością zmieni to jak funkcjonujemy na co dzień.

Zakaz fotografowania. Rzymianin pilnuje przestrzegania prawa.

Podstawa prawna zakazu fotografowania

Źródłem tego przepisu jest ustawa z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (Dz. U. 2022 poz. 655). Zgodnie z treścią artykułu 616 a. ust. 1 wskazanej ustawy: Zakazuje się, bez zezwolenia, fotografowania, filmowania lub utrwalania w inny sposób obrazu lub wizerunku: 1) obiektów szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa lub obronności państwa, obiektów resortu obrony narodowej nieuznanych za obiekty szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa, obiektów infrastruktury krytycznej, jeżeli zostały oznaczone znakiem graficznym wyrażającym ten zakaz, zwanym dalej ,,znakiem zakazu fotografowania''; 2) osób lub ruchomości znajdujących się w obiektach, o których mowa w pkt. 1.

Jaka kara za złamanie zakazu fotografowania?

Zgodnie z treścią artykułu 683a ust. 1. i 2. wskazanej ustawy: 1. Kto bez zezwolenia fotografuje, filmuje lub utrwala w inny sposób obraz obiektu, o którym mowa w art. 616a, oznaczonego znakiem zakazu fotografowania, albo wizerunek osoby lub ruchomości znajdującej się w takim obiekcie, podlega karze aresztu albo grzywny. 2. W razie popełnienia wykroczenia określonego w ust. 1 można orzec przepadek przedmiotów pochodzących z tego wykroczenia oraz służących do popełnienia wykroczenia, choćby nie stanowiły własności sprawcy.

Areszt i grzywna

Dla przypomnienia! Zgodnie z Kodeksem wykroczeń, art. 19. Kara aresztu trwa najkrócej 5, najdłużej 30 dni; wymierza się ją w dniach. Natomiast grzywna, co do zasady, zgodnie z art. 24 § 1 Kodeksu wykroczeń: Grzywnę wymierza się w wysokości od 20 do 5000 złotych, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Obiekty szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa

Jeśli jesteśmy zainteresowani jakie dokładnie obiekty mogą być objęte zakazem fotografowania to należy zapoznać się z treścią Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 kwietnia 2022 r. w sprawie obiektów szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa lub obronności państwa oraz ich szczególnej ochrony (Dz. U. 2022 poz. 880). Listę tych obiektów odnajdziemy w paragrafie (§) drugim tego rozporządzenia. Lista zawiera 24 pozycje. W dużym uproszczeniu można wskazać, że zakaz będzie dotyczyć:

1. budynków wojskowych lub z wojskiem powiązanych;

2. przemysłu zbrojeniowego i badań wojskowych;

3. magazynów paliwowych lub energetycznych, a także obiektów związanych z kopalnictwem, materiałami niebezpiecznymi, chemicznymi, biologicznymi;

4. obiektów związanych z Ministerstwem Obrony Narodowej, a także Spraw Wewnętrznych oraz Sprawiedliwości;

5. mostów, wiaduktów, tuneli, lotnisk, portów, śródlądowych przepraw wodnych;

6. obiektów związanych z łącznością, czy też dokumentacją terenową;

7. zapór wodnych i innych urządzeń hydrotechnicznych, których awaria może spowodować zatopienie terenów o powierzchni powyżej 500 metrów kwadratowych;

8. obiektów Agencji Wywiadu, NBP, BGK, PWPW S. A., Mennicy Polskiej S. A., ABW, CBA;

9. elektrowni i elektrociepłowni;

10. inne obiekty państwowe, np. urzędy, sądy, czy te, których uszkodzenie może stanowić zagrożenie w znacznych rozmiarach dla życia i zdrowia ludzi, środowiska czy dziedzictwa narodowego itp.

Zakaz fotografowania, dlaczego teraz?

Nie do końca teraz. Zakaz fotografowania został wprowadzony ustawą już jakiś czas temu. Tabliczki z zakazem można było już zauważyć przy obiektach militarnych, ale to właśnie kwestia tabliczek informacyjnych ma tu istotne znaczenie, dlaczego właśnie teraz skupiamy się na tym zagadnieniu. Dlaczego? Bo niedługo (18.04.2025 r.) wejdzie w życie rozporządzenie, które określi wzór tabliczki dotyczącej zakazu fotografowania.

Mowa tutaj o Rozporządzeniu Ministra Obrony Narodowej z dnia 27 marca 2025 r. w sprawie trybu oraz terminów wydawania zezwoleń na fotografowanie, filmowanie lub utrwalanie w inny sposób obrazu lub wizerunku obiektów, osób lub ruchomości, o których mowa w art. 616a ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny, wzoru znaku zakazu fotografowania oraz sposobu jego uwidocznienia, utrwalenia i rozmieszczenia.

Rozporządzenie określa również procedurę uzyskiwania zezwolenia na fotografowanie oraz sposób w jaki tabliczka informacyjna ma zostać umieszczona.

Kogo zakaz dotyczy?

Zazwyczaj tego typu akapit powinno się redagować odwrotnie, tj. wskazać kogo zakaz nie dotyczy, ale w tym przypadku zróbmy to inaczej. Dlaczego? Bo katalog osób (podmiotów), które nie muszą występować z wnioskiem o wydanie zezwolenia dotyczy podmiotów, które są związane z działalnością publiczną. Mocno uogólniając dot. to np. administratorów i zarządców obiektów, delegacji zagranicznych w sprawie podpisywania szczególnie ważnych umów, służb ratowniczych, służb mundurowych, czy organów ścigania, jeśli jest to konieczne z uwagi na potrzeby określonych postępowań, czy zadań (§ 2 rozporządzenia). Łatwiej zapamiętać, że większości z nas, nie wolno wykonywać zdjęć, czy nagrywać filmów.

Jak się stosować do zakazu fotografowania?

Najlepiej, nawet jeśli obiekt nie został oznaczony, a mamy wątpliwości to lepiej darować sobie zrobienie fotografii, czy nagranie filmu. Nawet jeśli mamy wątpliwości, co do zakresu terenowego obowiązywania zakazu, to również lepszym wyjściem jest zrezygnowanie z tego pomysłu. Najrozsądniejszym wariantem przestrzegania tego przepisu jest szerokie jego rozumienie, w szczególności jeśli chodzi o interpretacje jakich obiektów on dotyczy, czyli przyjmijmy, że zakaz dotyczy wszystkich obiektów państwowych i strategicznych.

Źródła

1. Ilustracja własna - Albert Turkiewicz

2. Ustawa z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (Dz. U. 2022 poz. 655).

3. Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (Dz. U. 1971 nr 12 poz. 114).

4. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 kwietnia 2022 r. w sprawie obiektów szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa lub obronności państwa oraz ich szczególnej ochrony (Dz. U. 2022 poz. 880).

5. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 27 marca 2025 r. w sprawie trybu oraz terminów wydawania zezwoleń na fotografowanie, filmowanie lub utrwalanie w inny sposób obrazu lub wizerunku obiektów, osób lub ruchomości, o których mowa w art. 616a ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny, wzoru znaku zakazu fotografowania oraz sposobu jego uwidocznienia, utrwalenia i rozmieszczenia (Dz. U. 2025 poz. 432).